Οικογένεια και έφηβοι: Πως τους επηρεάζει η κρίση;

Πανελλαδική έρευνα φανερώνει τις επιδράσεις της σημερινής οικονομικής κρίσης στις δομές της οικογένειας και στις σχέσεις εντός αυτής.

Η οικογενειακή ζωή αναγνωρίζεται, όλο και περισσότερο, ως ο σημαντικότερος μηχανισμός μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η υγεία και η ευεξία όλων των ατόμων.

Πολλές έρευνες συγκλίνουν στο ότι, τόσο η δομή της οικογένειας, όσο και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα σε αυτήν και κυρίως η επικοινωνία με τους γονείς, είναι καίριας σημασίας για την ανάπτυξη του εφήβου, τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία του και την εξέλιξή του στη μετέπειτα ζωή. Οικογένεια και έφηβοι έρχονται αντιμέτωποι με νέες προσκλήσεις, ιδιαίτερα σήμερα που η οικονομική κρίση είναι πιο εμφανή από ποτέ. 

Το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας με πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 4.141 μαθητών ηλικίας 11, 13 και 15 ετών μελέτησε τη δομή της οικογένειάς τους, τις σχέσεις με τους γονείς αλλά και την επίδραση της πρόσφατης οικονομικής κρίσης στην οικογενειακή τους ζωή. Τα ευρήματα μπορεί να φαίνονται προφανή, αλλά είναι ιδιαίτερα σημαντικά. 

Το 2014 αυξήθηκε το ποσοστό των εφήβων όλων των ηλικιών, που απαντούν ότι είναι σε οικογένεια με όχι και τόσο, ή καθόλου καλή οικονομική κατάσταση.

Ακόμα, αυξήθηκε ο αριθμός των εφήβων που αναφέρουν ότι οι γονείς τους είναι άνεργοι. Μάλιστα το ποσοστό των εφήβων που ανέφεραν το 2014 ότι ο πατέρας ή/και η μητέρα τους δεν εργαζόταν και έψαχνε για δουλειά ήταν διπλάσιο (14,6%) συγκριτικά με το 2010.

Οι συνέπειες τις κρίσης που αναφέρθηκαν συχνότερα από τους εφήβους ήταν η αδυναμία της οικογένειάς τους να πάει διακοπές ή/και ταξίδια, η δημιουργία εντάσεων και καυγάδων στην οικογένεια, το ότι τουλάχιστον ένας από τους δύο γονείς τους έχασε τη δουλειά του, η ανάγκη για μετακόμιση σε μικρότερο σπίτι και σε κάποιες περιπτώσεις η αδυναμία για αγορά τροφίμων. Γενικά, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία έφηβοι βιώνουν ή αντιλαμβάνονται σε υψηλότερο ποσοστό τις πιθανές συνέπειες της οικονομική κρίσης, συγκριτικά με τους μικρότερους.

Επιπλέον, περισσότερα κορίτσια από ό,τι αγόρια αντιλαμβάνονται τις εντάσεις μέσα στην οικογένεια και την αδυναμία της οικογένειας να κάνει διακοπές και ταξίδια.

Οι έφηβοι απάντησαν ακόμα σε ερώτηση σχετικά με το πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να μιλήσουν με τους γονείς τους για θέματα που τους απασχολούν. Η πλειονότητα των μαθητών (89,1%) ανέφεραν ότι τους είναι κατά κανόνα εύκολο να μιλήσουν με τουλάχιστον έναν από τους γονείς τους, με το ποσοστό αυτό να μειώνεται από την μικρότερη ηλικιακή ομάδα στη μεγαλύτερη (94,8% οι 11χρονοι, 89,2% οι 13χρονοι και 83,0% οι 15χρονοι) και να είναι υψηλότερο για τα αγόρια (91,1%) από ό,τι τα κορίτσια (87,1%).

Οι μικρότεροι έφηβοι δεν φαίνεται ότι βιώνουν ή αντιλαμβάνονται τόσο έντονα τις συνέπειες της κρίσης, γεγονός που μπορεί να αποδοθεί τόσο στο ότι οι ίδιοι δεν έχουν την ωριμότητα να τα αντιληφθούν, όσο και στο ότι οι γονείς τους τούς προστατεύουν από αυτά.

Δεδομένου ότι η εφηβεία αποτελεί μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, το οικογενειακό περιβάλλον και ιδιαίτερα οι σχέσεις εφήβου-γονιού πρέπει να αποτελεί πεδίο εστίασης στην ανάπτυξη πολιτικών και παρεμβάσεων ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής ύφεσης όπως αυτή που διανύει η χώρα.

Κατά συνέπεια, παρεμβάσεις προαγωγής της σωματικής και ψυχοκοινωνικής υγείας που αναπτύσσονται στην κοινότητα και το σχολικό περιβάλλον, επιβάλλεται να λαμβάνουν υπόψη παράγοντες που σχετίζονται με την αυξημένη ευαλωτότητα των οικογενειών λόγω οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών.

Πηγή: http://www.epipsi.gr/

(877)